Şair Cemal Süreya, uzun yıllar evvel TRT’de bir yayına konuk olduğunda program sunucusunun ‘’kendinizi tanıtır mısınız’’ sorusuna Dostoyevski temalı kısa ama oldukça etkileyici bir cevap vermişti. Bu ana ait video kesitini Kitap Tahlilcisi’nin instagram hesabından da paylaşmıştım.
Şöyle diyordu Cemal Süreya; ‘’1931 yılında doğdum. 1937 yılında annem öldü. 1944 yılında Dostoyevski’yi okudum. O gün bugün huzurum yoktur. Biyografim bu kadar!’’
Tarihteki büyük yoksulluklardan ve ekonomik olumsuzluklardan bahsedilirken hiçbir zaman es geçilemeyen hadiselerden biri de 1929’da yaşanan ve özellikle bugünlerde dünyanın süper güçleri olmakla övünen ülkelerde etkisini fazlasıyla gösteren ekonomik buhrandır.
Orijinaliyle The Grapes of Wrath ya da Türkçe’ye çevrilmiş haliyle Gazap Üzümleri, tümüyle bir yoksulluk ve ezilmişlik romanıdır.
Sezai Karakoç… ‘’DİRİLİŞ’’ fikriyatının neş’et kaynağı, hamisi ve ömrünün sonuna dek eri olmayı başarmış büyük bir mütefekkir, münevver ve aksiyon adamı.
Birkaç ay evvelinde ‘’Samanyolunda Ziyafet’’ isimli kitabının tahlilini paylaşmış ve giriş kısmında üstada dair de birkaç cümle kurmuştum.
Aradan henüz birkaç ay geçti ki basın kuruluşları can yakan o son dakika haberini geçtiler; ‘’Sezai Karakoç vefat etti’’… Üstadın ne denli kıymetli olduğundan haberdar olmayanların pek de umursamadığı bu haber, o fikir ırmağından beslenenler içinse yeri doldurulamaz bir kaybın habercisiydi.
Körlük pek yeni bir eser değil esasında. Jose Saramago’nun kaleme aldığı Körlük, ilk baskısını 1995 yılında yapmış önemli bir başyapıt. Şimdilerde ise Z kuşağının da çok fazla ilgisini çekmeyi başarmakla birlikte klasikleri sevenlerin de azımsanmayacak ölçüde alıp okudukları bir eser olmayı başarmış durumda.
Son dönemde hangi kitap sitesine baksanız çok satılanlar kısmında Körlük’e de muhakkak rastlıyorsunuz.
Son günlerde gerek sosyal medyada gerekse de edebiyat çevrelerinde ismini en çok duyduğum kitaplardan biriydi. İşin aslı, klasikleri çok önemseyen ve bu eserlerle çok daha fazla ilgilenen biri olarak çoğu kez günceli ıskalarım ancak gelen tavsiye ve telkinler bu kitabı daha fazla ertelememem gerektiği yönündeydi.
Müzisyen kimliği ile bilinen Zülfü Livaneli’nin yazarlığına dair hiçbir fikrim yoktu, zira kendisinin daha evvel hiçbir kitabını okumamıştım ancak duyduklarım, bu kitabının da şarkıları gibi kulaktan kulağa dolaştığını gösteriyordu. Livaneli’nin son dönemde çok ses getiren ve büyük bir okuyucu kitlesine ulaşan SERENAD’ından bahsediyorum.
Bir kitabı okuyacağım zaman yazarını muhakkak önceden araştırmış olurum. Kimdir, neyin nesidir, hangi yollardan geçmiş de bu kitaba varmıştır bilmek isterim.
Bu yaptığım, anlatılanların kıymetini yazarın geçmiş yaşamında arama isteğidir belki, belki de
eseri, müellif ile birleştirme ve anlatım biçimini onun hayat yolcuğuyla özdeşleştirme arzusudur.
Gogol’ün Palto’sunu ne zamandır okumayı düşünüyor, ancak sürekli olarak erteliyordum. Bugün yarın derken uzunca bir zaman geçmişti.
Sosyal medyada edebi paylaşımlar yapan bir sayfada gezinirken Dostoyevski’nin, Gogol’ün Palto’suna dair sarsıcı bir cümlesine rastladım; Hepimiz Gogol’ün Palto’sundan çıktık!
Kitap Tahlilcisi, hatırlayacağınız ve ana sayfadan ulaşabileceğiniz üzere bir müddet önce Stefan Zweig’in ‘’3 Büyük Usta’’ kitabını tahlil etmişti. Orada da ayrıntıları ile izah etmeye çalıştığım üzere Dostoyevski tüm edebiyat otoriteleri tarafından gelmiş geçmiş en iyi yazarlardan biri, hatta bazılarına göre en iyisi olarak gösteriliyordu.
Hâl böyle iken efsane Dostoyevski nasıl olur da bir Palto’dan çıkabilirdi? Ya da şöyle mi sormak gerekir; bu nasıl bir Palto’dur ki cebinden Dostoyevski ve daha nice ustayı çıkarabilmişti?
Stefan Zweig bir Alman Yahudisidir. Birinci ve ikinci dünya savaşlarına şahitlik etmiş ve yaşadığı sıkıntılar onu psikolojik sorunlarla dolu bir yaşam sürmeye itmiştir. Eserlerinin çoğunda ruhunun haykırışlarını ve depresif çırpınışlarını duyduğumuz Zweig, hayata da yaşadığı gibi veda etmiş ve eşiyle birlikte intihar ederek psikolojik sorunlarla dolu yaşamına son vermiştir. Zweig’ın eserleri bugün çok sayıda dilde ve dünyanın dört bir yanında başka yüreklere dokunmaktadır. ‘’Üç Büyük Usta’’ ile dünya edebiyatında ve kendi halklarında iz bırakmış üç ismi yaşamları ve eserleriyle tanıtır Zweig ve güzel bir yaşamın inşası için onlardan esinlenilmesini ister. Sevgiye, umuda ve mücadeleye vesile olması temennisiyle…
Her Ramazan öncesinde yahut da Ramazan içerisinde okumayı adet edinmemiz gereken bu kıymetli eser, çağın kargaşasında betonlaşmış kalplerimizi ve zihinlerimizi, orucun manevi iklimiyle yıkıp münbit bir toprağa dönüştürmeyi amaçlıyor.
Kitapta birbirinden sarsıcı o kadar çok ifade ve benzetme var ki her okuduğumda yeniden Ramazan’ı ve orucu hissederim. Benim en çok vurulduğum cümle ise şudur; ”Oruç, müminin kalbinde iftar eder”…
